مقاله ویژه
ایران در حال حاضر میلیارد ها دلار از درآمدهای نفتی خود را
به پولهای محلی در کشورهای خریدار مانند چین، هند، ژاپن، ترکیه و کره جنوبی
نگاه میدارد. با پول قابل ملاحظه ای که در این پنج کشور انباشته شده،
ایران قادر است مواد دارویی از ژاپن، تجهیزات پزشکی از کره جنوبی و وسایل
مصرفی از چین و ترکیه و هند خریداری کند. اما اعمال تحریمها دولت را از
دریافت ارزهای اصلی خارجی (دلار آمریکا و یورو) در قبال فروش نفت محروم
ساخته است.
در ادامه روند افزایش فشارهای پولی علیه جمهوری اسلامی و بعد محروم ساختن ایران در استفاده از دلار در مبادلات خارجی، که طی یکسال گذشته به کاهش صادرات نفت خام و فروش فراورده های نفتی ایران انجامیده، دولت آمریکا در صدد محروم ساختن بانک مرکزی ایران از نقل و انتقال یورو و استفاده از سیستم موسوم به "تارگت(هدف)-2" برآمده است. محروم ماندن ایران از سیستم پرداخت "تارگت-2" نتایجی شدیدتر از اعمال تحریمهای 6 نوامبر جاری که از آن به عنوان طرح "فروش نفت در برابر غذا" یاد شده، باقی خواهد گذاشت.
با اعمال بخش تازه ای ازتحریمهای مالی و بانکی آمریکا علیه ایران، از روز 6 ماه مسیحی جاری، پرداخت بهای نفت صادراتی ایران تنها در قبال خرید غذا، دارو و کالاهای اساسی از کشور خریدار امکان پذیر خواهد بود.
اجرای این طرح را بسیاری از ناظران به طرح "نفت در برابر غذا" که بنا بر تصمیم شورای امنیت سازمان ملل در فاصله سالهای 1995 تا سال 2003 علیه عراق بموقع اجرا گذاشته شد نسبت داده اند.
هدف قرار دادن سیستم نقل و انتقال پول اروپایی با توجه به اینکه یورو (واحد پول اروپا) دومین ارز بزرگ دنیا بشمار میرود، نه تنها مبادلات تجارت خارجی ایران را محدود تر و پر هزینه تر از پیش میسازد، که در اجرا، ایران را از دریافت ارز خارجی به یورو نیز محروم تر از پیش خواهد ساخت.
در حال حاضر یورو بیش از یک سوم از ذخایر ارز خارجی ایران را تشکیل میدهد، و در حدود یک سوم از ذخایر ارز خارجی ایران به یورو در بانکهای خارجی ذخیره شده.
بنا بر گزارشی که روز 18 ماه فوریه روزنامه معتبر وال استریت‌جورنال انتشار داد،بمنظور محروم ساختن ایران از خدمات پرداخت های خارجی به واحد پول اروپایی (تارگت-2)، کنگره آمریکا، طرح خاصی را در دست تصویب دارد. مصوبه بعدی کنگره آمریکا به همان شیوه که دست قانون گذاران جامعه اروپا را برای محروم ساختن ایران از خدمات نقل و انتقال فوری بانکی (سوییفت) باز گذاشت، در مورد ممنوعیت قانونی استفاده ایران از "تارگت-2" نیز عمل خواهد کرد.
اقدام تنبیهی تازه علیه ایران در حالی مطرح میشود که مذاکرات با اهمیت بعدی مابین ایران و گروه موسوم به 1+5 در المآتی پایتخت قزاقستان در شرف انجام است. تحریمهای تنبیهی اروپا و آمریکا علیه صادرات نفت خام ایران با وجود هزینه های نجومی و تاثیر گذاری شکننده بر اقتصاد کشور نه تنها برنامه ها اتمی ایران را متوقف نساخته بلکه بنا بر شواهد و گزارشهای آژانس بین المللی انرژی اتمی حتی روند این برنامه ها را نیز کند تر از پیش نساخته است.
تارگت-2
تارگت-2 یک سیستم الکترونیک مبادلات بانکی و تجاری در منطقه پولی یورو و متعلق به بانک مرکزی اروپا است. این سیستم معادل سیستم نقل و انتقال دلار از طریق بانک فدرال آمریکا( فدوایر) است.
تارگت-2 که جانشین نسل قبلی سیستم نقل و انتقال پول اروپایی شده، در تمام مبادلات پولی در درون سیستم یورو و همچنین پرداختهای بزرگ و کوچک پولی بدون هر نوع محدودیت مورد استفاده قرار میگیرد.
برای استفاده از سیستم نقل و انتقال پولی یورو طرفهای علاقمند ابتدا با بانک مرکزی در کشور خود در ارتباط قرار میگیرند، و بانک مرکزی آن کشور مبادلات مورد نظر را از طریق بانک مرکزی اروپا با طرف سوم انجام میدهد.
به عنوان مثال یک وارد کننده نفت کره جنوبی سفارش خرید نفت ایران را نزد بانک ملی کشور خود ثبت میکند. مبادله پول خرید و فروش نفت از مسیر بانکهای مرکزی کره جنوبی و ایران با وساطت (ضمانت پرداخت) بانک مرکزی اروپا صورت میگیرد.
چنانچه ایران بهای نفت صادراتی خود به هند را به روپیه دریافت کرده و بخواهد با تبدیل روپیه به یورو آنرا در اختیار صادر کننده ای در چین قرار بدهد از این سیستم نقل و انتقال استفاده خواهد کرد.
مفهوم ساده محروم ماندن از این سیستم نقل و انتقال ضمانت شده بانکی، محروم ماندن از نقل و انتقال دارایی های ایران به یورو در بانکهای خارجی، و یا تبدیل کردن پول محلی دریافت شده در قبال نفت و یا فراورده های صادراتی ایران به واحد پول اروپایی است.
پس از محروم ماندن از مبادلات ارزی با دلار اهمیت استفاده از سیستم مبادله بانکی یورو برای ایران بیش از پیش افزایش یافته است.
مقابله ایران
با پیشبینی اعمال محدودیت های مبالات ارزی به دلار، ایران تاکنون میلیاردها دلار ذخایر ارزی خود را به یورو تبدیل کرده است. بعلاوه سهم بزرگی از قرار داد های تجارت خارجی ایران بر اساس مبادله با یورو تنظیم شده. در عمل یورو در غیبت دلار به ارز انتخابی جمهوری اسلامی تبدیل شده و محروم ماندن از آن ضربه شکننده تازه ای بر پیکر اقتصاد بحران زده ایران خواهد بود.
درابتدای سال گذشته در حدود 44 بانک و موسسه مالی ایران قادر به استفاده از سیستم مبادلات ارزی متعلق به بلژیک موسوم به "سوییفت" بودند که در عمل کار پستچی الکترونیکی ضمانت شده را در مبادلات پولی مرتبط با سیستم "تارگت-2" انجام میداد و از این بابت کارمزد میگرفت.
در فوریه سال گذشته کنگره آمریکا قانونی وضع کرد که عملا زمینه اخراج موسسات مالی ایران از پستخانه الکترونیکی موسوم به سوییفت را فراهم ساخت. ماه بعد جامعه اروپا 30 بانک و موسسه مالی ایران را (منجمله بانک مرکزی) که در لیست سیاه تحریمهای آمریکا قرار داشتند در لیست تحریمهای خود قرار داد و از سیستم سوییفت اخراج کرد.
در آن زمان استفاده ایران از سیستم مبادلات پولی اروپا (تارگت-2) از موضوع تحریمها کنار نگاه داشته شد. اینک نشانه های روشن حاکی از مورد توجه قرار گرفتن این گزینه در اقدامی مشابه با اخراج ایران از سوییفت است.
انتظار میرود تاثیر تخریبی محروم ماندن ایران از خدمات مالی تارگت-2، از تحریمهایی که در روز 6 ماه فوریه بموقع اجرا گذاشته شد و در داخل و خارج از ایران به "نفت در برابر غذا و دارو" شهرت یافت فراتر برود.
کاهش عرضه یورو
ایران در حال حاضر میلیارد ها دلار از درآمدهای نفتی خود را به پولهای محلی در کشور های خریدار مانند چین، هند، ژاپن، ترکیه و کره جنوبی نگاه میدارد. ایران قادر به انتقال این پولهای محلی به ایران نیست.
ایران با پول قابل ملاحظه ای که در پنج کشور یاد شده انباشته قادر است مواد دارویی درجه اول از ژاپن، تجهیزات پزشکی از کره جنوبی، وسایل مصرفی از چین و ترکیه و داروهای (مشابه) ارزان قیمت از هند خریداری کند. اما اعمال تحریمها دولت را از دریافت ارزهای اصلی خارجی (دلار آمریکا و یورو) در قبال فروش نفت محروم ساخته است.
از این جهت استفاده از یورو در موارد اضطراری و بمنظور مقابله با عوارض تحریمها، اینک بیش از پیش برای جمهوری اسلامی اهمیت و حساسیت یافته است. در توجیه قانونی اعمال تحریمهای تازه که تاکنون جمهوری اسلامی پیرامون آن سکوت اختیار کرده، پول شویی، حمایت مالی از تروریسم جهانی، خرید و فروش تجهیزات و ادوات حساس برای اشاعه سلاحهای اتمی و ابزار های حمل آن (موشک) مورد استناد قرار میگیرد
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر